Avtomobil yönümlü, amma insanları nəzərə alan Dubay

Digər ölkələrdən danışaraq, adətən Dubay şəhərini daha çox avtomobil yönümlü bir misal kimi gətiririk. Bu, həqiqətən elədir. Son 30-40 il ərzində sürətlə inkişaf edən BƏƏ-nin ən böyük şəhərində 8-10 zolaqlı yollar salınıdı və mürəkkəb yol qovşaqları tikildi.

İlkin baxışdan bu şəhərdə avtomobil həqiqətən küçələrin şahıdır. Bütün şəhər sanki yollara qurban verilib.

Ərəb Əmirliklərinin iqlimini nəzərə alaraq, burada uzun məsafələrə piyada gəzmək doğrudan da narahatdır. Dubayda hətta avtobus dayanacaqlarında havanı kondisionerlə sərinləşdirirlər.

Buna baxmayaraq, Dubayda piyadaların təhlükəsizliyindən vaz keçmirlər. Qaldırılmış keçidləri, təhlükəsizlik adacıqları, geniş səkilər və ən əsası – şəhərdə təmamilə baryersiz mühit yaradılıb. Panduslar, liftlər, travelatorlar, minimum sayda pilləkənlər – hətta Avropanın bəzi şəhərlərində belə şərait yoxdur. Azərbaycanda isə bunu hətta təsəvvür etmək mümkün deyil.

Ərəblər ictimai nəqliyyatı inkişaf etdirməyə də unutmurlar. Metro və tramvay şəbəkəsi hər il genişləndirilir.

Son illər ərzində velosiped və elektroskuterlər üçün də infrastruktur yaradılır.

İndi diqqət sual – Bakı Dubay kimi ola bilərmi, yəni həm avtomobil həm insan yönümlü?

Xeyr. Çünki, Bakı sıfırdan səhrada qurulmayıb və müasir urbanistik trendlərə uyğun planlaşdırılmayıb. Avtomobillər üçün haradasa yolun genişləndirilməsi mütləq səkilərin daraldılması, ağacların kəsilməsi, parkların sökülməsinə gətirib çıxaracaq. Və bu yenə də tıxac problemini həll etməyəcək. Ümumiyyətlə Dubay bu cəhətdən sıradan kənar bir misaldır. Burada istənilən miqyasda layihələr və islahatlar aparmaq olar, çünki yarım trilyon dollara yaxın dövlət büdcəsi olan bir ölkədir. Üstəgəl, buranı abadlaşdırmaq və layihələndirmək üçün dünyanın ən aparıcı mütəxəssislər cəlb olunur.

Lakin Bakını insan yönümlü etmək və tıxaclardan qurtarmaq mümkündür. Bunun üçün ilk növbədə bu məqalədə izah edilən addımları atmaq lazımdır. Təhlükəsiz, rahat və yaşamaq üçün cəlbedici şəhər olmaq üçün mütləq Dubay olmaq lazım deyil.